Back to top

Campus KA BS Zottegem

De nieuwe 4.400m² innovatieve schoolcampus aan de Meerlaan In Zottegem is het succesvolle resultaat van het bouwteam Alheembouw (hoofdaannemer) - B2Ai (architect) - VK Engineering (studiebureau) - Denis Dujardin (ontwerp buitenaanleg). De uitwerking van het interieur is gebaseerd volgens het innovatief pedagogisch concept van Designstudio Rosan Bosch.

Nieuwe didactiek

De scholengroep heeft een duidelijk visie op een nieuwe didactiek, klaar voor de uitdagingen van de 21e eeuw. Het ultieme doel is iedereen een levenslange zin om te leren bij te brengen en het nodige zelfvertrouwen en de zelfkennis van welke manier van leren voor welke materie het beste bij je past.

Ze willen volledig losbreken van de rigide structuur van gangen met ieder klasjaar of vak zijn eigen aparte klas, met leerkrachtenbureau, 25 leerlingentafels en –stoelen en een bord geschikt voor frontaal lesgeven. Co- teaching of dubbele klassen waren een eerste stap om hiervan weg teevolueren, maar men wil verder gaan. Men wil een infrastructuur die kinderen ondersteunt en hen laat aanvoelen hoe ze het beste iets aanleren.

Want voor de ene materie wil je liefst instructie krijgen, voor de andere materie een filmpje kijken. Of wil je graag in groep leren of liever in stilte zelf iets uitzoeken over het onderwerp. Of wil je aan een bankje zitten of je in een knus geborgen hoekje installeren. Een team van coaches gidst de leerlingen op zijn of haar niveau door de materie en vakken worden gebundeld in clusters. De afgelijnde indeling in lesuren van 50 minuten per vakgebied wordt verlaten; de leerkracht zit niet meer alleen in zijn of haar eigen klaslokaal.

Geslaagde vertaling van droom naar gebouw

Om bovenstaande visie om te zetten in de praktijk, was er een intens samenspel tussen theorie en praktijk nodig. Want deze visie noopt zeer diverse werkplekken. Ruimtes geschikt voor instructie aan kleinere groepen, open werkplekken, discussieruimtes of stille werkruimtes of plaatsen voor grote groepen of….. Variatie is het sleutelwoord. En dit alles binnen een beperkt beschikbare oppervlakte en budget.

Hoe werd dit aangepakt? Gezien het project een bufferproject is en dus een zeer korte doorlooptijd noodzaakte, werd binnen de afdeling infrastructuur beslist om te gaan voor een Design and Build procedure waarbij een bouwteam wordt gezocht bestaande uit een combinatie van architect, aannemer, studiebureaus etc.

De projectmanager van de afdeling infrastructuur zorgde in overleg voor de omzetting van de pedagogische visie naar een praktisch bruikbaar en doordacht organigram voor de organisatie van de ruimtes. Daarnaast werd ook een uitgebreide beschrijving per ruimte opgemaakt qua materialen, gebruik, relaties met andere ruimtes, eisen naar akoestische of visuele openheid of geslotenheid,… gepaard gaande met prestatie- eisen in een bestek. Dit alles vormde de blauwdruk van het ontwerp.

De organisatie van de ruimtes werd opgedeeld in twee grote clusters:

  • een eerste cluster rond het atrium die past binnen de visie van de Brede Open School en zoveel mogelijk toegankelijk is voor de ganse campus en de omgeving. Hier bevinden zich de administratieve functies, polyvalente zaal, atrium en teatro (zittrap voor grote groepen), didactische keuken en nevenruimtes, ...
  • een tweede cluster omvat de leerunits: leerlingen worden gegroepeerd in vier leerunits van 120-140 (basis) tot 200 - 220 (secundair) leerlingen. In elke leerunit is de basis een flexibele open leerruimte, die wordt ingedeeld in kleinere zones door instructieruimtes, discussieruimtes (parlementen), stille werkruimtes (fluisterzone), groepsruimtes (kampvuren), geborgen bergingszones voor rugzakjes, schoenen, materiaal (depot),…. De allerkleinsten kunnen zich uitleven in een “jungle gym” en tot rust komen in een snoezelruimte.. Tussen de vier leerunits bevinden zich de gedeelde ruimtes zoals een Discoveryruimte (STEAM), muziekruimte, ...

Inplanting en speelstraat

De inplanting slaagt erin om de campus grondig te herstructureren. Alle bestaande en toekomstige gebouwen en de verharde en onverharde omgeving krijgen een logische plaats door het concept van de speelstraat. De versnipperde campus en de grote circulatiestromen worden eenvoudig toegankelijk door deze ruggengraat die over de volledige campus loopt en waar zowel alle bestaande gebouwen op aantakken alsook de buitenomgeving. Deze speelstraat doorkruist ook de nieuwbouw en zorgt voor een vergroting van de verharde speelruimte.

Inplanting en vormgeving

Het ontwerp neemt als basis het Harvard onderzoek rond de Pedagogy of Play, dat stipuleert dat het mechanisme van spelen en (met plezier) leren op eenzelfde basis gestoeld zijn. De architectuur van het gebouw is zowel binnen als buiten het gebouw een geslaagde ruimtelijke vertaling van het innovatief onderwijs: kinderen worden op een speelse manier gestimuleerd om een persoonlijk parcours te volgen, ervaringen op te doen en zo te leren.

Er is merkbaar gezocht naar de beste methode om ruimtes te combineren op een andere manier dan louter rationeel of symmetrisch. De vormgeving is sterk in functie van het educatieve concept: er is een originele ingebouwde pluriformiteit zonder veel ‘gesleur’ met stoelen of tafels.

De vormgeving is rationeel aan de buitenzijde en passend voor de site. Aan de binnenzijde treedt men een nieuwe irrationele wereld binnen die overal geconnecteerd is aan de buitenruimtes rondom. Het gebouw maakt op een dusdanige manier gebruik van het aanwezige reliëf op de site dat het natuurlijk en eenvoudig diverse open en intieme buitenruimtes afbakent. Er is een mooi evenwicht met de reeds aanwezige gebouwen op de site door vormgeving en materiaalgebruik.

Interne organisatie

De cluster atrium spreidt zich als speelstraat uit over de drie niveaus. Alle lesunits hebben niet alleen visueel, maar ook ruimtelijk contact met deze cluster. In deze ruimtes wordt een attractieve afwisseling tussen ruimtelijke compressie en decompressie toegepast. Diverse werkplekken flankeren de in elkaar overlopende zones. De connectie van atrium naar refterzone en teatro is de ideale plaats om grote groepen samen te nemen.

  • Unit 1 (kleuters) bevindt zich in het rustige groene gedeelte van dit niveau. Door handig gebruik te maken van het natuurlijke reliëf kan deze unit beschikken over een veilige, geborgen buitenklas. Het depot is een actieve leer- en speelruimte. De crea zone in het gebouw is leuk gekoppeld aan een crea zone buiten het gebouw. Idem met de jungle gym.
  • Unit 2 (1ste, 2de en 3de leerjaar) en unit 3 (4de, 5de en 6de leerjaar): Deze bevinden zich beiden op de eerste verdieping van het gebouw en zijn zowel van binnenin het gebouw als van buiten zeer eenvoudig rechtstreeks bereikbaar. De units kennen een prettige, organische inrichting. De fluisterzones zijn ingedeeld door attractief vast meubilair, met uitnodigende niches en bankjes. De parlementen zijn steeds volledig aan één zijde openzetbaar als uitbreiding van de open werkruimte binnen de units.

Unit 4 (1ste secundair): Ook hier kunnen de ruimtes van het parlement en de fluisterruimtes volledig opengezet of dicht gemaakt worden en vormen ze zo een overloopruimte of afscheiding voor de centrale open werkzone. Er is een prettige afwisseling tussen grote en kleinere ruimtes, open en stille zones, vrijgelegen en beschutte werkplekken die de grote ruimte opdelen.